Jedwab znają chyba wszyscy. Jest zaliczany do najbardziej luksusowych materiałów. Wywodzi się z Chin i według legendy został odkryty przez małżonkę Cesarza Husug Ti, Xi Lingshi. Miała ona sprawdzić, co zjada drzewa morwowe w przypałacowym ogrodzie. Były to białe larwy, które przędły błyszczące kokony. Całkowitym przypadkiem wrzuciła jeden z kokonów do wrzątku i okazało się, że dzięki temu, można z kokonu wysnuć delikatną nić. Żona cesarza nawinęła ją na szpulkę i tak, według legendy, odkryto sposób na produkcję jedwabiu. Sposób ten był objęty tajemnicą, za której złamanie czekała śmierć. Ze względu na swoje właściwości i cenę, jedwab w starożytnych Chinach był używany jako środek płatniczy i traktowany na równi ze srebrem czy złotem.
Do czego używa się jedwabiu?
Aktualnie jedwabiu najczęściej używa się do produkcji ubrań i konfekcji. Dawniej używano go do produkcji strun instrumentów, sznurów, taśm, w malarstwie czy piśmiennictwie. Używany był takie w roli żyłek do łowienia. I jak już wspomniano, był używany jako środek płatniczy. Płacono nim urzędnikom i regulowano nim podatki.
Jak produkuje się jedwab?
Produkcja jedwabiu jest długotrwała i składa się z kilku etapów. Aby pozyskać jedwab należy zadbać o:
- Drzewa morwowe. Muszą być w dobrej kondycji i muszą mieć odpowiednie liście. Gdyż to właśnie liśćmi morwy żywi się jedwabnik, z którego pozyskiwany jest najdelikatniejszy jedwab. Są znane też odmiany jedwabników żerujących na liściach dębu, ale ich jedwab nie jest tak delikatny, jak w przypadku jedwabników żerujących na morwach.
- Larwy jedwabników. Musza mieć odpowiednie pożywienie, czyli wspomniane wcześniej liście morwy. Jedwabniki lubią czystość oraz ciepłe i suche otoczenie. Trzeba im więc zapewnić odpowiednie warunki. Nie można dopuścić, aby były one narażone na zimno, wilgoć i brud. Do prawidłowego rozwoju potrzebują więc odpowiednich warunków.
- Pozyskanie jedwabnej nici. Najpierw wrzuca się kokony do gorącej wody i szuka końca nici. Następnie nawija się nić nici na szpule. Jeden kokon pozwala na uzyskanie około 1600 metrów cieniutkiej, jedwabnej nici. Teraz cały proces odbywa się w wyspecjalizowanych fabrykach, ale są miejsca, w których można zobaczyć, jak wyglądało pozyskiwanie nici dawniej. Będąc na wakacjach w Turcji, warto wybrać się na wycieczkę do Kanionu Sapadere, gdzie można zobaczyć dawne narzędzia służące do pozyskiwania nici i do produkcji jedwabiu. Można też tam zobaczyć kokony jedwabników. To bardzo ciekawe doświadczenie, gdyż niteczki jedwabiu są naprawdę niezwykle cienkie.
To właśnie trzy powyższe punkty prowadzą do produkcji jedwabiu. Jedwabny materiał produkuje się z jedwabnej nici. Ale trzeba ją najpierw pozyskać, by móc jej używać.
Kiedy i jak hoduje się jedwabniki?
Znamy już etapy produkcji jedwabiu, na koniec warto się jednak przyjrzeć samej hodowli jedwabników. Są one hodowane wiosną. Jaja z poprzedniego sezonu przechowywane są w chłodnym miejscu. W momencie, kiedy na morwach pojawiają się liście, zaczyna się proces inkubacji. Wylęganie jedwabników trwa do ośmiu dni. Z jaj wykluwają się gąsienice, które żerują na liściach morwy. Żerują przez cały czas swojej aktywności życiowej. Przez ten okres masa ich ciała zwiększa się 10.000 krotnie. I to wszystko w 4 tygodnie. Po tym czasie jedwabniki zaczynają owijać się w kokon. Trwa to trzy dni. I po trzech dniach wybiera się jedwabniki, którym pozwoli się na przepoczwarzenie i te, które zostaną użyte do produkcji jedwabnej nici. Przepoczwarzone w motyle składają jaja, które są przechowywane do kolejnego sezonu. Tak wygląda hodowla jedwabników.
