Planogram co to jest?

Też tak macie, że lubicie poznawać nowe, ciekawe słowa? Słowa i ich znaczenie oczywiście. Ja lubię. Ostatnio poznałem bardzo ciekawe słowo. Słowo, którego wcześniej nie znałem. Tym słowem jest planogram. Prawda, że jest to bardzo interesujące słowo? Spodobało mi się jego brzmienie. Lecz nie byłem w stanie powiedzieć, co ono oznacza. Nie wiedziałem czym jest planogram, z jaką dziedziną życia jest związany. Nie wiedziałem o nim nic. Więc od razu postanowiłem znaleźć odpowiedź na to pytanie. Nie musiałem długo szukać. Słowo to okazało się niezwykle ciekawe i zaraz przekonacie się dlaczego.

Czym jest planogram?

Zanim wyjaśnię znacznie tego słowa powiem, że wszyscy mamy z nim na co dzień styczność. Stykamy się z nim podczas zakupów. I nawet tego nie wiemy. Zaraz. Jak to? Planogramu używamy podczas zakupów? To jakiś plan? No nie do końca tak to jest. Nie my go używamy, ale można powiedzieć, że używany jest on przeciwko nam. No ale jak? Już wyjaśniam.

Pora na wyjaśnienie tego, czym jest planogram i dlaczego spotykamy się z nim w sklepie. Planogram jest graficznym odwzorowaniem przestrzeni sprzedażowej. Czym jest przestrzeń sprzedażowa? Można powiedzieć, że są to półki i regały w sklepie. A dokładniej rzecz ujmując, są to wszystkie miejsca, w których wystawiony jest towar. Czyli planogram odpowiada za optymalne rozmieszczenie produktów. Planogram odwzorowuje położenie towaru na półkach. Można z powodzeniem powiedzieć, że jego najważniejszą cechą jest określenie, w którym dokładnie miejscu na danej półce lub regale ma się znajdować dany towar.

Dlaczego stosuje się planogramy?

Jeżeli nie wiadomo co chodzi, to zapewne chodzi o… pieniądze. Nie inaczej jest w tym przypadku. Planogram sklepu używany jest w celu m.in. maksymalizacji zysków. Z całą odpowiedzialnością można powiedzieć, że to jest jeden z podstawowych powodów jego użycia. Jeden, ale nie jedyny. Powodów jest więcej, ale wszystkie związane są z zyskami. Czy to pośrednio, czy bezpośrednio. Oto kilka powodów, dla których się je stosuje. Stosuje się je w celu:

• Jak najlepszej optymalizacji sprzedaży produktów. Wiadomo, że dla sklepu optymalna ilość towaru jest kluczowa. Zarówno brak towaru, jak i jego nadmiar nie są korzystną sytuacją. W przypadku braku towaru sklep nie jest w stanie wygenerować zysku ze sprzedaży. Natomiast nadmiar towaru sprawia, że trzeba ponieść koszty jego magazynowania. Optymalizacja sprzedaży sprawia, że można określić jaka jest najlepsza ilość danego towaru, kiedy trzeba go zamówić itd. Łatwiej można całym procesem zarządzać.
• Efektywnego wykorzystania powierzchni sklepowej. Skoro wiadomo, które towary najszybciej rotują, to wiemy gdzie je ustawić na półce sklepowej. Wiadomo ile miejsca potrzeba na poszczególnych półkach na towary. Wiadomo też, ile sztuk danego towaru powinno znaleźć się na danej półce i w którym miejscu.
• Optymalizacji zysku. Towar, który ma największą marzę i sprzedaje się najlepiej powinien być najłatwiej dostępny. I zazwyczaj tak jest. Liczy się jak największy zysk ze sprzedaży. Od tego punktu są wyjątki, ale o tym niżej. Ale faktem jest, że planogram półki służy właśnie optymalizacji zysku.
• Zarządzania kategoriami produktów. Dysponując odpowiednimi danymi, można w umieścić grupy produktów w odpowiedni sposób i w odpowiednich miejscach. Miejscach, które gwarantują większy zysk. I jest to powiązane z optymalizacją zysku. Planogram sklepu pokazuje, które to grupy towarów są i jak powinny być umieszczone. To przyczynia się, że obserwować można zwiększenie sprzedaży sklepu.
• Zagwarantowania sobie przez producenta lub dystrybutora określonej pozycji jego towaru. Bywa, że można osiągnąć większy zysk, z dodatkowych umów z poszczególnymi dystrybutorami niż z bezpośredniej sprzedaży ich produktów. Płacą oni (dystrybutorzy lub producenci) zazwyczaj za umieszczenie ich towaru w określonym miejscu. I jest to opłacalne dla sklepu. Tutaj znaczenie ma wielkość sklepu lub sieci do jakiej dany sklep należy. Im większy sklep, im większa sieć, tym lepsze warunki może wynegocjować.
• Osiągnięcia spójnego, estetycznego, jednolitego wyglądu punktów sprzedaży należących do danej sieci handlowej. Dodatkowo ułatwiają one otwieranie kolejnych placówek danej sieci. Wszystko jest bowiem jasno określone. Planogram sklepu sprawia, że wiadomo gdzie ma się znaleźć określony typ towaru, jaki określony regał ma zajmować. Przygotowanie kolejnych placówek jest dzięki temu znacznie uproszczone.

Tworzenie planogramów

Jeszcze całkiem niedawno planogramy tworzono w oparciu o bardzo proste narzędzia. Były nimi kartka i długopis. Cóż, przygotowanie takiego planogramu nie jest trudne. Na kartce rysujemy kwadrat, w nim umieszczamy odpowiednie produkty. To się sprawdzało i nadal się sprawdza. Zwłaszcza dla mniejszych placówek. Od pewnego jednak czasu do tworzenia planogramów służą specjalistyczne aplikacje. Mają one tą przewagę nad kartką papieru, że są znacznie bardziej szczegółowe. Często zawierają nie tylko ogólne zasady rozmieszczenia towaru, ale także zdjęcia produktów, umieszczone konkretnie w miejscu w którym powinny się znajdować. Przy tworzeniu planogramów warto wykorzystać takie oprogramowanie, gdyż umożliwia ono nawet umieszczanie zdjęć produktów w 3D.

To wszystko bardzo ułatwia pracę w sklepie. Zwłaszcza, że nic nie trzeba już drukować. Można z powodzeniem wszystkie niezbędne dane przeglądać na smartfonie, tablecie czy komputerze. I robić to bezpośrednio w sklepie. Można też na bieżąco porównywać wprowadzane zmiany. Bardzo często istnieje możliwość dostępu do pierwotnych danych i obserwowanie wszystkich zmian. To dlatego, że całość obsługiwana jest przez wyspecjalizowane oprogramowanie i całość dostępna jest internet. Dzięki użyciu planogramów praca przy planowaniu i rozkładaniu towaru wydaje się łatwiejsza. Jest łatwiejsza dla firm, ale niekoniecznie dla pracowników.

Audyt ekspozycji produktów

Centrala danego sklepu, danej firmy wysyła dany planogram w formie elektronicznej do placówki, która ma obowiązek korzystania z niego. Centrala wysyła planogram, chociaż lepszym określeniem byłoby – daje dostęp do planogramu poprzez dedykowaną aplikację. Jest to wygodne, ale ma też wady. Wady z punktu widzenia pracownika. Bardzo często pracownik zobowiązany jest do okresowego fotografowania danych półek i regałów i wysyłania zdjęć do centrali. Ma to na celu sprawdzenie, czy dany towar jest dostępny i czy znajduje się w określonym miejscu. Jego brak może być powodem do ukarania placówki karą. Zwłaszcza, kiedy producent płaci za obecność swojego towaru w określonych miejscu.

Jest to audyt ekspozycji. Może być on przeprowadzony na wiele sposobów. Sposobów, które pracownicy danej placówki muszą znać. Można wyróżnić kilka podstawowych sposobów, które mogą się czasem przenikać i uzupełniać. Audyt ekspozycji może przybierać formę:

• Sposobu podanego powyżej, czyli przeprowadzany jest przez pracownika danego punktu.
• Działań podejmowanych przez przedstawiciela dystrybutora lub producenta. Często przeprowadzane są w sposób jawny. Pracownicy sprawdzają, czy produkty danej marki znajdują się w odpowiednich miejscach.
• Odwiedzin tajemniczego klienta. Tego pracownicy i właściciele danych placówek, najbardziej nie lubią.

Audyt ekspozycji to coś, czego personel sklepów bardzo nie lubi. Ale niestety jest on nieodzowną częścią sprawdzania działania danej placówki. Sprawdzanie sprzedaży produktów umieszczonych w określonych miejscach, to badanie optymalnego poziomu sprzedaży sklepu. Przeprowadzony audyt wskazuje, czy rozmieszczenie produktów detalicznych odpowiada ustaleniom i umowom. Wydaje się być czymś zbytecznym, ale tak naprawdę najczęściej jego głównym celem, jest zadbanie o wygenerowanie jak największej sprzedaży, czyli zysków.

Od czego zależy pozycja towarów?

Używając planogramów można uzyskać bardzo ciekawe informacje. Można odkryć, które półki, regały i miejsca na nich są najlepiej widoczne, przyciągają wzrok klienta. Aktualne badania wskazują, że największą sprzedaż generują towary znajdujące sią na wysokości oczu klienta. Tutaj pod uwagę należy wziąć jego wzrost i wiek. Wiadomo, że towary przeznaczone dla dzieci, powinny być na poziomie oczu dzieci, czyli na niższych półkach. Towary znajdujące się na wysokości oczu dorosłych są przeznaczone właśnie dla nich. Mając do dyspozycji różne dane produktów, można doskonale wpłynąć na ich sprzedaż.

Wchodząc do sklepu zwrócie uwagę na to, na jakim poziomie umieszczone są produkty luksusowe. Tak, macie racje. umieszczone są na poziomie oczu dorosłych. Ale uwaga! Na tym poziomie nie znajdują się tylko produkty luksusowe. Tutaj najczęściej wystawione są te produkty, które najlepiej się sprzedają.

Jak widać planogram to coś, z czym mamy na co dzień do czynienia. Nawet jeżeli nie zdajemy sobie z tego sprawy. Wszyscy pracujący w handlu powinni znać to słowo. Zarządzanie powierzchnią sklepu, planowanie rozmieszczania towaru to ich praca. Wykonują to codziennie, rutynowo. Oprócz tego, że muszą obsługiwać klientów, muszą być przygotowani na audyt ekspozycji produktów, pilnowanie danej kategorii produktów, reagowanie na braki na półce sklepowej. I dotyczy to przestrzeni handlowej oferującej produkty detaliczne jak i hurtowe. Planogramy mają zastosowanie wszędzie. Można powiedzieć, że są niezależne od branży. Uniwersalne.